مارمولک ها چگونه از خود دفاع می کنند؟

پاسخ کوتاه به این سوال که مارمولک ها چگونه از دست شکارچیان فرار می کنند؟ این است که مارمولک ها با دارا بودن قابلیت هایی نظیر گزیدن، استتار، ایجاد صدای فش مانند یا اعلان هشدار، پاشش خون از منفذهای چشمی، رنگ های روشن و جدا کردن دم از بدنشان از خود در برابر دشمنانشان حفاظت می کنند.

مارمولک هایی که در دام شکارچیان و دشمنانشان گرفتار آمده اند، چگونه از مهلکه می گریزند؟ این پرسش ممکن است نخستین پرسشی باشد که هنگام سخن گفتن از شکارچیان مارمولک به ذهن شما می رسد.

برای اغلب صاحبان حیوانات خانگی، دانستن مکانیسم های دفاعی متفاوت و ترفند آن ها برای زنده ماندن، ضروری است. برای نمونه مارمولک های خانگی اگر زمانی شما را تهدید بپندارند، خود به تهدیدی برای شما تبدیل می شوند و ممکن است به شما حمله ور شوند و یا در مکانیسم پیچیده دفاعی و حفاظتی خود، به شما آسیب بزنند.

به طور حتم از ترفند مارمولک ها برای گریز از شکارچیان و شگرد آن ها برای زنده ماندن، شگفت زده می شوید.

مارمولک ها کی، چرا و چگونه گاز می گیرند؟

برای مقابله با متجاوز به حریم خصوصی و یا شکارچی، برخی از مارمولک ها به عنوان مکانیسم مهم دفاعی و برای ترساندن متجاوزان و شکارگران ممکن است گاز بگیرند.

مارمولک ها همه می توانند گاز بگیرند، اما تاکنون تنها دو نوع از آن ها به عنوان مارمولک سمی شناخته شده اند.

مارمولک هایی با نام های "هیولای هیلا" و "مارمولک مهره دار مکزیکی" تنها دو مارمولک شناخته شده سمی هستند. این وسیله دفاعی در نبرد با متجاوزان و شکارگران کارا و کارساز است. در رویارویی با شکارگران و در کارزار مرگ و زندگی، این دو نوع مارمولک گاز می گیرند. این سبب ضعف قوای جسمانی و مرگ تدریجی شکارگر می شود. اکنون شکارگر طعمه اش را نمی تواند تعقیب کند.

مارمولک ها بر خلاف مارها، سم را در بدن دشمنان شان تزریق نمی کنند. اغلب آن ها، با گاز گرفتن و تا حدی با جویدن موضع، سم موجود در دهانشان را به بدن دشمنانشان منتقل می کنند.

یکی از راه های دفاعی مارمولک، گاز گرفتن است

در انسان سم همان تأثیر زهر افعی را دارد، اما اثر آن بر اندام های حیاتی انسان کم تر است. این سم برای انسان ها کشنده نیست و تنها علایمی مانند سر درد، درد، آماس، ورم غدد لنفاوی، ضعف و عرق کردن ایجاد می کند.

جدا کردن دندان های مارمولک از محلی که گاز گرفته است دشوار است و گاه ممکن است توسل به ابزاری مانند انبر یا انبردست تنها چاره شما باشد. قطعه های دندان مارمولک تا جایی که ممکن است به سرعت باید برداشته شود.

مارمولک ها چگونه استتار می کنند؟

اقدام به استفاده از مواد، رنگ آمیزی یا نور برای پنهان کردن خود در یک محیط خاص، استتار نام دارد. مارمولک ها برای استتار کردن و پنهان ماندن از چشم شکارگران بیش تر از هنر رنگ آمیزی استفاده می کنند.

مارمولک های کوچک که بیش تر قهوه ای و سیاه هستند، در زیست گاه خود در نزدیکی درختان به راحتی می توانند استتار کنند. به هم آمیختگی رنگ بدن آن ها با محیط زیست شان، دیدن آن ها را دشوارتر می کند و بنابراین آن ها از تیر رس شکارگران بالقوه خود، دور و در امان می مانند.

مارمولک ها ترفند دیگری نیز دارند. بعضی از این مارمولک ها به نوعی کم توانی و بی دفاعی خود را در برابر شکارگر مستتر می کنند. مارمولک های "هیولای هیلا" و "مهره دار مکزیکی" در ترفندی هشدار آمیز، به مهاجم پیام می دهند که سمی هستند.

بسیاری از مارمولک های غیر سمی نیز دارای دم های روشن هستند. این مارمولک ها نیز پیامی مشابه دارند. آن ها می خواهند شکارچی فکر کند که خطرناک هستند.

بعضی از مارمولک ها مثل آفتاب پرست به سبب رنگدانه هایی که در پوست دارند می توانند رنگ پوست خود را به رنگ محیط تغییر دهند. این سبب می شود تا آن ها خود را در زیست گاه شان استتار کنند. بخش بزرگی از مارمولک ها نیز از بافت لکه دار روی پوست خود برای استتار در لابلای سنگ ها و صخره ها بهره می برند.

مارمولک ها برای فرار از دشمن به خوبی خود را استتار می کنند

مارمولک ها چگونه با ایجاد صدای "فش"، "هیس" یا اعلان پیام هشدار، از خود محافظت می کنند؟

شما ممکن است با اعلان پیام هشدار آمیز یا همان ایجاد صدای فش به هنگام احساس خطر، به عنوان مکانیسم دفاعی و حفاظتی برخی از جانوران ممکن است آشنا باشید. بیشتر حیوان ها از متجاوزان به حریم خصوصی و یا شکارگران شان می ترسند. در این مواقع  با ایجاد صدای فش می خواهند آن ها را بترسانند و فراری دهند و یا دست کم به آن ها هشدار دهند. مارمولک ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

این روش، در واقع روشی کاملاً رایج برای ترساندن و فراری دادن دشمنان شان است. فش کردن آن ها مهم ترین و اساسی ترین راه رساندن پیام هشدار آمیز به دشمنان شان است. برخی دیگر از خزندگان ممکن است با طیف گسترده ای از تکنیک ها، این سیستم را به کار گیرند. این نوع از خزندگان می خواهند برای دشمنان خود خطرناک تر به نظر برسند.

نمونه دقیق این رویکرد، "مارمولک یقه دار" است. این نوع از مارمولک به طور ترسناکی لبه غشایی دور گردنش را باز می کند و همزمان با صدای فش هشدار می دهد تا دشمن اش را فراری دهد.

مارمولک با جدا کردن دم خود چگونه از مهلکه می گریزد؟

ممکن است شما با این پدیده نادر آشنا باشید. این پدیده به طور معمول در "گکوهای لئوپارد" یا همان مارمولک هایی که طرح پوستشان به صورت پلنگی است و حتی در مارمولک های خانگی یافت می شود. این نوع از مارمولک ها اگر احساس خطر کنند، می توانند به راحتی دم خود را از بدن جدا کنند.

این مکانیسم دفاعی هنگامی توسط مارمولک استفاده می شود که شکارگر دم مارمولک را به دهان گرفته باشد.

جدا کردن دم این فرصت را به مارمولک می دهد تا از چنگ شکارچی بگریزد. حتی زمانی که دشمنش او را تحریک می کند و می ترساند، می تواند دم خود را از بدن جدا کند.

یک راه عجیب مارمولک برای فرار از دشمن، قطع کردن دم است

نتیجه این است که شکارگر ممکن است گیج شود و در حالی که مارمولک از این ترفند جان سالم به در می برد، ممکن است شکارگر بر خوردن دم تمرکز کند. این رویکرد ممکن است شکارگر را شوک زده و مبهوت کند، به طوری که دیگر مارمولک را دنبال نکند. برخی دیگر از گونه ها مانند گکو، دم های متحرک خود را رها می کنند.

شکارگر ممکن است به جای مارمولک به دنبال دم متحرک برود تا مارمولک جان سالم به در ببرد. بیشتر مارمولک ها، بسته به نوع گونه، به راحتی می توانند دم خود را باز یابی کنند و دم دوباره رشد می کند.

چرا برخی از مارمولک ها از چشم هایشان خون می پاشند؟

مانند بیشتر ساز و کارهای دفاعی، پاشیدن خون از منفذهای چشمی به سمت متجاوز یا شکارگر، روش حساب شده دیگری برای ترساندن و فراری دادن آن ها است. مارمولک شاخ دار مناطق کویری به طور معمول از این مکانیسم استفاده می کند.

به هنگام خطر، مارمولک سینوس های خود را از خون پر می کند و آن را از راه منفذهای چشم خود شلیک می کند. برای این کار آن ها به طور معمول جریان خون به قلب را قطع می کنند و در عوض، آن را به سینوس های چشمی هدایت می کنند.

در نتیجه، این سینوس ها تا حد زیادی گسترش می یابند. سپس آن ها ماهیچه های محور سینوس و چشم را منقبض می کنند تا فشار را افزایش دهند و سپس خون را از منفذهای چشمان شان می پاشند. مارمولک شاخ دار در بیشتر مواقع، خون جمع شده در سینوس های خود را می تواند تا فاصله 120 سانتیمتری بپاشد. خون این نوع مارمولک بسیار بد طعم است بنابراین اگر هدف گیری مارمولک درست و به دهان شکارچی باشد، ممکن است دشمنش را از خوردن منصرف کند.

این کار دست کم ممکن است حواس شکارگر را پرت و منحرف کند تا مارمولک فرصتی برای فرار بیابد.

راه دفاعی مارمولک شاخدار، پاشیدن خون از چشم، به شکارچی است

آیا مارمولک ها می توانند بدن خود را حجیم کنند تا بزرگ تر به نظر برسند؟

مانند بیشتر حیوان ها، مارمولک ها هم می توانند بدن خود را پف کنند تا به ظاهر، از آن چیزی که هستند بسیار بزرگ تر به نظر بیایند. بنابر شواهد، بسیاری از مارمولک ها دیده شده اند که گلوی خود را پف می کنند و به آن حجم می دهند تا بزرگ تر به نظر برسند و شکارگر از خوردن آن ها منصرف شود. مارمولک ریش دار یک نوع از آن ها ست.

گونه های دیگری از مارمولک ها مانند "ایگوانای شاخدار"  و "بزمجه قهوه ای" یا همان شیطان شاخ دار، همه بدن خود را پف می کنند تا بیش تر تهدید آمیز به نظر برسند و از هرگونه حمله احتمالی جلوگیری کنند. آن ها مانند یک بادکنک خوشه ای باد می شوند تا دیگران از خوردن آن ها منصرف شوند.

آیا به کار گیری دم های شلاق زننده، یک مکانیسم دفاعی برای مارمولک ها است؟

کاربری تازیانه مانند مارمولک ها از دم، مکانیسم دفاعی دیگری است که بیش تر مارمولک های بزرگ تر و سوسمارها برای ترساندن و فراری دادن هر نوع شکارچی احتمالی از آن استفاده می کنند. سوسمارهایی مانند " ایگوآنا سبز" هنگام روبه رو شدن با حمله، دم های شلاقی شان را به کار می گیرند.

این نوع سوسمار در حقیقت از دمش برای حمله کردن و آسیب زدن به دیگر حیوان ها استفاده می کند. اقدام آن ها در به کار گیری دم به عنوان سلاح دفاعی، ممکن است منجر به خونریزی، یا وارد آمدن صدمات جدی به شکارچی شود.

حمله "بلو تانگ" چیست؟

مارمولک هایی مانند مارمولک شن زی "بلو تانگ" یا "زبان آبی" یک زبان آبی رنگ متمایل به بنفش دارد و می تواند این رنگ ها را بازتاب دهد. هنگامی که این مارمولک ها زبان شان را بیرون می آورند، شکارگران ممکن است از رنگ متفاوت و روشن آن بترسند و در این صورت احتمال حمله توسط آن ها کاهش می یابد. حتی ممکن است شکارچی ها را شوکه و مبهوت کند، به نحوی که قادر به حرکت کردن نباشند.

مارمولک زبان آبی

انتهای زبان آن ها پهن، و نوک زبان شان باریک است. آن ها حتی می توانند زبان شان را بیش تر از حد انتظار بیرون بیاورند تا رنگ های روشن، برجسته تر دیده شوند. انتهای زبان آن ها، نسبت به قسمت منتهی به نوک زبان، به رنگ آبی یا بنفش روشن است. مارمولک شن زی زبان آبی به ندرت قسمت انتهایی زبانش را نشان می دهد، جایی که ممکن است شکارچی، به شدت به رنگ بنفش روشن انتهای زبانش، حساس باشد.

ممکن است تعجب کنید که چرا این نوع از مارمولک ها از همان ابتدا کل زبان شان را در نمی آورند و این مکانیسم دفاعی کار ساز را به کار نمی گیرند؟ و چرا این سیستم حفاظتی آن ها قدرتمندانه و کارآمد است؟ راز آن در این است که آن ها در این ترفند، از عنصر غافل گیری بهره می برند.

اگر آن ها همواره شروع به تکان دادن زبان های خود کنند، ممکن است شکارگران به آن عادت کنند یا اینکه توجه بیشتری به آن ها جلب شود. بنابراین، بیش تر مارمولک های شن زی زبان آبی از این مکانیسم در آخرین لحظه استفاده می کنند.

بزرگترین شکارگران مارمولک ها چه جانورانی هستند؟
مارمولک ها به طور معمول، توسط بیشتر حیوان ها خورده می شوند. طیف گسترده ای از شکارچی ها هستند که خطر آفرین بودن آن ها برای مارمولک را می توان به راحتی ثابت کرد.

به طور معمول پرندگان، مارمولک ها را شکار می کنند. بسیاری از پستانداران مانند روباه، گربه های وحشی و سگ، از مارمولک و تخم آن ها تغذیه می کنند. این به طور اساسی به موقعیت و مکان استقرار مارمولک بستگی دارد. کایوت ها (نوعی سگ) و مارها، می توانند گروه بزرگی از دشمنان مارمولک باشند.

مارمولک ها در طبیعت دشمنان زیادی دارند

سوسمارهای بزرگتر، گاهی به آسانی می توانند همنوعان کوچکتر خود را شکار کنند و بخورند. بیش تر آن ها از سوسمارهای جوان و کوچکتر از خود تغذیه می کنند. حتی سوسمار های جوان همگونه خود را نیز بخورند. مارمولک ها از انگل ها نیز در امان نیستند.

انسان ها نیز برای مارمولک ها به چند علت تهدید به حساب می آیند. بیش تر انسان ها به طور معمول مارمولک های خانگی را آفت می دانند و آن ها را از بین می برند.

مناطقی از دنیا مانند برخی قسمت های آفریقا، ابتدایی و بدوی هستند. در برخی از نقاط این قاره، قبیله هایی شناخته شده اند که به هنگام کمبود غذا، مارمولک ها را شکار می کنند و می خورند.

احتمال دارد این ها دلایلی باشند که مارمولک ها برای کنار آمدن با موقعیت ها و بیرون آمدن از شرایط دشوار، شمار زیادی مکانیسم حفاظتی و دفاعی را در خود توسعه داده اند.

در مجموع، مارمولک ها شمار زیادی شکارچی دارند. بنابراین آن ها ترفندهایی را برای فرار کردن از شکارچی ها به کار می گیرند. گاز گرفتن متجاوزان و شکارگران، اعلان پیام هشدار به آن ها، پاشیدن خون، نشان دادن زبان آبی و یا استفاده از رنگ های روشن، بخشی از ترفندهای مارمولک هاست. این ترفندها منابع و روش هایی بنیادین برای بقای مارمولک هستند. با آگاهی از نحوه دفاع مارمولک ها، به راحتی می توان در محیط هایی که به عنوان آفت شناخته می شوند در مقابله با آن ها بهترین روش ها را به کار برد.

استفاده از سموم قوی مارمولک کش برای دفع و کشتن انواع مارمولک یکی از امن ترین و ساده ترین روش های مبارزه با مارمولک ها به حساب می آید.

 

فروش سم برای کشتن مارمولک

نحوه خرید سم مارمولک را در این صفحه میتوانید مطالعه کنید