شاید برایتان جالب باشد که بدانید مارمولک ها هم درست مانند انسان ها می توانند به انواع بیماری ها مبتلا شوند. این بیماری ها گاه به حدی پیشرفته است که می تواند سبب مرگ خزنده شود. در این مقاله قصد داریم برخی از انواع بیماری های مارمولک ها را به شما معرفی کنیم.
سرماخوردگی و عفونت های تنفسی:
عفونت های تنفسی و سرماخوردگی معمولا نتیجه مستقیم مراقبت غلط، حمام آب سرد، تغییرات شدید دما، و رطوبت بیش از حد می باشد. علائم سرماخوردگی در مارمولک ها شامل ترشحات بینی، آب ریزش چشم، خس خس سینه و عطسه می باشند. عموماً تا زمانی که حیوان بطور کامل مریض نشود کسی متوجه علائم نمی شود. سرماخوردگی های عود کننده نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارند.
عفونت دهانی (استوماتیت):
عفونت دهانی احتمالاً بدترین نوع عفونت باکتریایی در خزندگان است و متاسفانه باعث از بین رفتن شمار زیادی از این حیوانات می شود. نحوه بروز بیماری به این شکل است که گروه خاصی از باکتری ها در غشای مخاطی دهان مارمولک جمع شده و موجب عفونت، تورم و ترشحات می شوند. اکثر نمونه های عفونت دهانی، بعد از یک سری جراحات اولیه در پوزه و شرایط جسمانی بد مارمولک، بوجود می آیند.
مراحل آغازین عفونت دهانی می تواند قابل رویت باشد، اگر در این مرحله به غشای مخاطی اطراف لب و دندان های مارمولک دقت کنید، می توانید التهاب عفونی به رنگ قرمز روشن را بینید. در صورتی که این علائم را تشخیص دادید، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
عفونت قارچی:
عفونت قارچی در خزندگانی که در محیط های بسیار مرطوب و گرم نگهداری می شوند، به سرعت گسترش یافته و باعث صدمات پوستی می شود. عفونت ها معمولاً در امتداد شکم شروع می شوند و لکه های قهوه ای را در پولک ها ایجاد می کنند. پیشرفت بیماری موجب به وجود آمدن زخم های باز و پوست اندازی می شود. قارچ عفونت زا باید توسط دامپزشک تشخیص داده شود تا بتواند درمان مناسبی را برای آن تجویز کند. تمام مارمولک های آلوده تا زمان برطرف شدن عفونت، باید قرنطینه شوند. قبل از بازگرداندن حیوان به داخل محفظه معمولی خود نیز، لازم است کل محفظه ضد عفونی و قارچ زدایی گردد.
بیماری های انگلی مارمولک ها
بیماری کرمی:
کرم ها بی مهرگانی هستند که بصورت انگل در بدن جانور میزبان زندگی می کنند. انواع کرم های انگلی شامل کرم های پهن، کرم نواری و کرم سر خاردار می باشند. بسیاری از این کرم ها چندین مرحله رشد را طی می کنند و در حین این مراحل، محل عفونت درون بدن مارمولک نیز، دچار تغییر می شود. برای درمان کرم ها، لازم است که دامپزشک یک آزمایش مدفوع انجام دهد تا اولا، نوع انگل را مشخص کند و دوم اینکه داروهای مناسب برای درمان آن انگل را تجویز کند. آزمایش مدفوع باید بطور مرتب حداقل یکبار در سال روی تمام حیوانات خانگی انجام شود.
کنه ها و کک ها:
کنه ها جانوران کوچکی شبیه عنکبوت هستند که چهار جفت پا دارند. این حشرات با بخش های دهانی خود پوست را می گزند و از خون میزبان تغذیه می کنند. خزندگان در کل به کنه های خونی نوع افیونیسوس مبتلا می شوند.
این کنه ها که در زیر بغل، محل مفاصل، ابتدای دم، دور چشم، در منافد بدن، و زیر پولک های پوست حیوان تجمع می یابند، قرمز مایل به قهوه ای بوده و اگر درمان نشوند می توانند سبب صدمات پوستی شوند. کنه ها می توانند باعث انتقال بسیاری از باکتری ها به خزندگان شوند. این بندپایان اکثراً در شرایط آب و هوایی گرم زندگی می کنند و سرعت تکثیرشان زیاد است. اگر مارمولک خودش را به سنگ ها می مالد و می خاراند همچنین اگر مدت طولانی در ظرف آب خود می ماند، ممکن است گرفتار کنه شده باشد.
برای یافتن بهترین و مناسب ترین درمان، با دامپزشک مشورت کنید. کنه ها معمولاً در حیواناتی که در باغ وحش های طبیعی زندگی می کنند یا در فضای باز نگهداری می شوند، شایع است. برای خارج کردن کنه از پوست، مقداری الکل به آن ها بمالید، چند لحظه صبر کنید سپس با موچین و با نیرویی ملایم اما پیوسته، از پوست بیرونشان بیاورید. هنگام بیرون آوردن کنه ها را تکان ندهید؛ زیرا باید آنها را طوری خارج کنید که قسمت مکنده دهانشان در پوست جانور جا نماند. پس از جدا کردن کنه از پوست به محل گزیدگی مقداری الکل بزنید.
مسمومیت ویتامینی:
کسی که تصور می کند با دادن ویتامین زیاد به مارمولک، کار مفیدی به نفع حیوان انجام می دهد، در اشتباه است! ویتامین زیادی می تواند کشنده باشد. دوز های بالا و مستمر از ویتامین ها گاهی می تواند به همان اندازه که کمبود ویتامین ها مشکل ساز است، خطرناک باشد. به عنوان مثال، ویتامین دی بیش از حد می تواند موجب انباشته شدن کلسیم در عروق گردد و رشد غیرقابل کنترل استخوان ها و غضروف ها را به دنبال داشته باشد. ویتامین ای بیش از حد می تواند موجب خونریزی های کنترل نشده در اندام داخلی گردد. برای یافتن دوز مناسب حتما با دامپزشک مشورت کنید.
مشکلات گوارشی:
رژیم غذایی نامناسب می تواند منجر به اسهال و یا دیگر اختلالات گوارشی مشابه شود. آسیب های زبان و فک بالایی که محل اندام چشایی و بویایی ژاکوبسن است، موجب می شود حیوان در یافتن غذا ناتوان گردد. پس زمانی که نیاز به هر نوع تغییر در رژیم غذایی است، این مساله باید با مشورت دامپزشک انجام شود.
گاستریت و انتریت:
گاستریت، التهاب در جداره معده و انتریت، عفونت روده است. گاهی این بیماری می تواند همزمان با عفونت دهانی حیوان رخ دهد. مارمولک های آلوده می توانند عفونت های ساده گاستریت و انتریت در غشاء روده داشته باشند، که به صورت آبسه های وسیع و تورم و زخم است. علائم عمومی آن شامل بالا آوردن غذای نیمه هضم شده یا غذای نرم، مدفوع بدبو، همراه با مخاط شیری رنگ و اسهال می باشد. گاهی اوقات رگه هایی از خون تازه در ادرار نیز دیده می شود که در این حالت نیاز است آزمایش باکتری شناسی توسط دامپزشک انجام شود.
بند آمدن تخم گذاری (چسبیدگی تخم ها):
شرایط نامناسب لانه، استرس، جفت گیری در محفظه و شرایط نامناسب مکان تخمگذاری همگی می توانند سبب بند آمدن تخمگذاری شوند. متاسفانه، این مشکل اغلب فقط طی کالبد شکافی و جراحی پس از مرگ جانور (اوتوپسی) مشخص می شود. اگر حیوان ماده در ناحیه کلوآک دچار تورم و التهاب باشد، احتمال دارد که دلیل آن بند آمدن تخم گذاری (چسبیدن تخم ها) باشد. اگر این گونه باشد تنها با عمل جراحی می توان حیوان را از مرگ نجات داد.
بیماری های متابولیسمی استخوان:
این بیماری ها از فقدان مواد غذایی سالم، کمبود مکمل های غذایی دارای کلسیم و ویتامین های مخصوص خزندگان، و کمبود نور کافی در داخل محفظه آن ها ناشی می شود. مشخصه های این بیماری عبارتند از: نرمی استخوان ها، افتادن دندان ها، شکستگی های مکرر در استخوان ها، فلج، تشنج، مشکلات گوارشی، تغییرات پوستی از قبیل از بین رفتن رنگ، لکه آوردن، ایجاد ترک، اختلالات در پوست اندازی، مشکلات چشمی از جمله کدر شدن و تورم چشم همچنین عفونت های مختلف در پوست و اندام های داخلی.
مشکلات پوست اندازی:
از این گونه مشکلات می توان به راحتی با رژیم غذایی مختلف و فراوان، مراقبت مناسب و شرایط و امکانات شستشوی مطلوب، پیش گیری کرد. البته حتی در این صورت نیز امکان بروز اختلالات پوست اندازی، گاه به گاه وجود دارد. باقی مانده پوستی که باید بیفتند، می تواند منجر به مشکلات پوستی و پوسیدگی پولک ها شود. اگر متوجه این گونه مشکلات در پوست اندازی حیوان خود شدید، می توانید با حمام آب گرم به جدا شدن پوست باقی مانده کمک کنید. همچنین می توانید با استعمال ژل آلوئه ورای خالص دز مناطق تحت تأثیر، به رفع مشکل کمک کنید. هرگز سعی نکنید باقی مانده پوست را به زور جدا کنید زیرا این کار باعث عفونت می شود.
این موارد از جمله بیماری هایی هستند که در میان انواع مارمولک ها شایع است. بنابراین مارمولک هایی که به صورت ناخواسته وارد خانه ها می شوند هم می توانند مبتلا به هر یک از این بیماری ها باشند. با ورود این مارمولک هابه منزل آلودگی نیز به محیط خانه راه می یابد. برای جلوگیری از این اتفاق می توانید با استفاده از سم کشنده و دافع مارمولک لیزارد کیلر، شر مارمولک های مزاحم را از محیط زندگی تان کم کنید.
نحوه خرید سم مارمولک را در این صفحه میتوانید مطالعه کنید